مسالک الافهام في شرح شرايع الاسلام

نويسنده: محمدرضا ضميري
مؤلف:
زين الدين بن علي بن احمد عاملي معروف به شهيد ثاني (م 966 ق).
زندگينامه و اظهار نظرها:
اين عالم سترگ شيعه، در دهکده «جبع»، از توابع جبل عامل، در سيزده شوال، پا به عرصه هستي نهاد. وي در نه سالگي قرآن مجيد را ختم کرد. سپس قسمتي از ادبيات عرب و فقه را نزد پدر دانشمندش، نورالدين علي، آموخت. در سال 925 ق، در چهارده سالگي، به قريه «ميسِ» جبل عامل رفت. هشت سال نزد شيخ عبدالعالي ميسي کتابهاي شرايع محقق حلي، ارشاد علامه حلي و قواعد شهيد اول را خواند. در اواخر سال 933 به دهکده «کرک نوح» رفت و از محضر سيد بدرالدين حسن بن جعفر اعرجي (مؤلف کتاب محجة البيضاء) کتاب قواعد ابن ميثم بحراني و تهذيب را خواند. در سال 937 ق به دمشق رفت و از محضر فيلسوف شمس الدين محمد بن مکي استفاده نمود.
شهيد مسافرتهايي به شهرهاي مصر، عراق، حجاز، بيت المقدس، عثماني و جاهاي ديگر کرد و در آخر هم به زادگاهش، جبع، بازگشت و در آنجا به تدريس و تصنيف و تأليف مشغول شد. وي در سال 966 ق به دست مأمور سلطان سليمان عثماني به شهادت رسيد.
استادان:
علامه نورالدين علي بن احمد، شيخ علي بن عبدالعالي ميسي، سيد حسن بن سيد جعفر حسيني، شيخ ابوالحسن بکري، شيخ ناصرالدين لقاني مالکي، شيخ شمس الدين محمد بن نجار نحاس، شيخ عبدالحميد سمهودي.
شاگردان:
سيد نورالدين علي بن حسين موسوي عاملي، سيد علي حسيني جزيني عاملي، شيخ حسين بن عبدالصمد عاملي، علي بن زهره جبعي، سيد نورالدين کرکي، شيخ عبدالنبي بن علي، بهاءالدين محمد بن علي عودي جزيني.
تأليفات:
شرح لمعه، روض الجنان في شرح ارشاد الاذهان، مسالک الافهام، منية المريد و....
معرفي اجمالي کتاب:
اين کتاب از تأليفات ذي قيمت شهيد در فقه استدلالي بوده و يکي از بهترين شروح شرايع محقق حلي است. آرا و نظريات شهيد ثاني در مسالک مورد توجه و استناد فقهاي متأخر واقع شد؛ به طوري که در بسياري از موارد به رأي و نظر شهيد در مسالک استناد مي جويند. اين کتاب يک دوره فقه کامل است که از کتاب طهارت شروع مي شود و به کتاب ديات پايان مي پذيرد.
وضعيت نشر:
اين کتاب در 15 جلد به زبان عربي، به وسيله انتشارات «مؤسسة المعارف الاسلامية»، در سال 1419 ق چاپ و منتشر شده است.
منبع:کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي